Van delict tot verlof
Wat is preventieve hechtenis?
Als de rechter nog moet bepalen of een jongere iets heeft gedaan waar hij verdacht van wordt, maar de rechter beslist de jongere toch al vast te zetten, heet dat preventieve hechtenis. De zaak moet dan nog voorkomen of is nog bezig. Om er zeker van te zijn dat een jongere niet wegloopt of iets anders doet wat niet mag, stuurt de rechter de jongere naar ons. Dit kan maximaal 104 dagen duren.
Wat is klinische observatie?
Soms wil een rechter, voor zij of hij een straf op kan leggen, eerst meer van een jongere weten. De rechter vraagt dan hulp aan een psycholoog of psychiater. Dat zijn mensen die met een jongere praten en goed kijken naar hem en zijn omgeving om te zien of er misschien iets aan de hand is. Vaak kan dat kijken naar wat er aan de hand is in losse gesprekken, maar soms denkt de rechter dat dat niet genoeg is.
Dan komt een jongere terecht in Teylingereind op de Observatieafdeling. Daar blijft hij zeven weken. Hij gaat hier naar school, leeft en sport hier en heeft gesprekken met onderzoekers. Na die zeven weken vertelt het team van de afdeling aan de rechter wat zij denken dat er aan de hand is.
Soms doet een jongere bijvoorbeeld iets omdat hij ziek is of een stoornis heeft. Een jongeren is dan niet of maar voor een deel toerekeningsvatbaar. Dat betekent dat hij niet goed zelf keuzes kon maken, omdat er andere dingen meespeelden.Dat betekent niet dat de rechter hem vrijspreekt. Vaak is het zo dat de rechter dan zegt dat hij geen of maar een beetje straf verdient, maar vooral behandeling nodig heeft.
Wanneer is de rechtszaak na verblijf op de observatieafdeling?
Als het onderzoek naar de jongere en zijn zaak klaar is, is er een rechtszaak. De officier van Justitie vertelt wat zij of hij denkt dat er gebeurd is, welk bewijs daarvan is en welke straf erbij hoort. Een jongere mag zijn kant van het verhaal vertellen. Een advocaat helpt hem daarbij. Uiteindelijk beslist de rechter hoe het verder gaat.
Wat betekent jeugddetentie?
Als de rechter zeker weet dat een jongere iets gedaan heeft waar hij van verdacht wordt en er is genoeg bewijs, dan kan een jongere jeugddetentie krijgen. Dat is een straf waarbij hij naar een justitiële jeugdinrichting gaat, zoals Teylingereind. Is een jongere onder de zestien? Dan is dat maximaal één jaar. Is een jongere tussen zestien en achttien jaar? Dan is het maximaal twee jaar. Die tijd blijft hij dan bij ons of in een andere justitiële jeugdinstelling. Soms kiest de rechter voor nachtdetentie. Een jongere kan dan overdag gewoon naar buiten, naar school of werk, maar slaapt elke nacht bij ons.
Wat is adolescentenstrafrecht?
Soms is een jongere ouder dan achttien, maar vindt de rechter dat hij via het jeugdstrafrecht gestraft moet worden. Omdat een jongere wat achterloopt in zijn ontwikkeling bijvoorbeeld, of omdat de rechter denkt dat hij bij ons meer zal leren dan in een gevangenis voor volwassenen. Als een jongere jonger dan 24 is, kan de rechter ervoor kiezen om dat te doen. Hij komt dan bij ons en kan een straf krijgen van maximaal twee jaar. Hij kan ook een PIJ-maatregel krijgen of straf én een PIJ. Andersom kan trouwens ook. Een jongere is nog geen achttien, maar de rechter vindt toch dat hij naar een gevangenis voor volwassenen, een penitiare inrichting (PI), moet. Dat komt bijna nooit voor.
Wat is de PIJ-maatregel?
Als de rechter vindt dat een jongere niet alleen straf moet krijgen, maar ook een behandeling, dan krijgt hij een maatregel Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen, een PIJ-maatregel.
Een PIJ-maatregel duurt minimaal drie jaar. Na die tijd kijkt de rechter of hij genoeg geleerd heeft om weer veilig mee te doen in de maatschappij. Is dat niet zo, dan kan zij of hij zeggen dat je langer moet blijven. Dat kan tot uiteindelijk zeven jaar duren.
Bij een PIJ zit een jongere niet de hele tijd alleen maar binnen. Oefenen met weer naar buiten gaan, hoort erbij. Het duurt wel even voor dat mag. Pas als een jongere hier langer dan een half jaar is, gaan we kijken of het kan. Gaat de behandeling op dat moment goed, dan mag een jongere op begeleid verlof. Er gaat dan iemand van ons met hem mee.
Als dat een aantal keren goed gaat, is het tijd voor onbegeleid verlof. Hij mag dan, zonder dat er iemand meegaat, naar buiten. Om te werken bijvoorbeeld, of om zijn familie op te zoeken.
Zo oefent hij langzaam voor het laatste jaar; het scholings- en trainingsprogramma (STP). Tijdens je STP woont de jongere niet meer bij ons, maar hebben we wel nog regelmatig contact.Gaat het dat jaar goed? Dan is zijn PIJ afgelopen. Gaat het niet goed? Dan is er kans dat hij toch weer terug naar binnen moet.
Wat is individuele trajectbegeleiding?
Terwijl een jongere bij ons is, kijken wij alvast vooruit. We willen namelijk dat hij, als hij weggaat, niet weer dingen gaat doen die niet mogen. En we willen dat hij mee gaat doen in de maatschappij. Wij helpen hem daarbij. Samen met hem kijken we wat hij nodig heeft.
We zoeken naar een goede plek om te wonen en naar school of werk. Ook proberen we hem te helpen als hij schulden heeft en te zorgen dat er iemand is bij wie hij terecht kan als hij hulp nodig heeft.
Als die dingen geregeld zijn, is weer meedoen namelijk een stuk makkelijker.
Gaat elke jongere met verlof?
Elke gedetineerde in Teylingereind heeft zijn eigen traject. Dit geldt ook voor het verlof. Het doel voor elke jongere is dat hij weer veilig terugkomt in de maatschappij en niet opnieuw de fout ingaat.
Wij werken daar in stappjes naartoe. Oefenen met naar buiten gaan is een van de laatste stappen in het traject. We noemen dat verlof. Het kost veel tijd en voorbereiding voor je op verlof kan, daarom is er alleen verlof voor een jongere met een langere straf op een PIJ-maatregel.
Hoe werkt het verloftraject?
Wij maken elke vier maanden een perspectiefplan met een jongere. We kijken hoe het gaat en waar we extra aan moeten werken. Ook kijken we hoe groot het risico is dat een jongere weer iets gaan doen wat niet mag. Verder kijken we of het voor de straf of behandeling van de jongere helpt om buiten te oefenen.
Als een jongere op verlof wil, moet hij eerst de training ‘Leren van Delict’ volgen. Hierin kijkt een jongere naar wat ervoor zorgde dat hij delict heeft gepleegd. Wat dacht hij? Wat deed hij? Hoe voelde dat? We praten ook over wat voor effect het delict heeft op slachtoffer(s), op de jongere zelf, zijn familie en andere belangrijke betrokkenen. Tot slot bespreken we wat hij kan doen om te zorgen dat hij niet nog eens zoiets doen. Samen kiezen we behandeldoelen om dat te laten lukken.
We kijken of de training goed is gegaan en of een jongere goed aan zijn doelen heeft gewerkt. Als dat zo is en hij en wij hebben er vertrouwen in, dan kunnen we verlof voor een jongere aanvragen. Divisie Individuele Zaken bepaalt dan of dat mag. Dat zijn mensen die hierover beslissen voor alle jongeren in alle JJI’s in Nederland. Elke nieuwe stap die we willen nemen in iemands verloftraject vragen we bij hen aan. Zij beslissen dan of het kan en mag.
Welke soorten verlof zijn er?
Er zijn verschillende soorten verlof. We beginnen altijd met begeleid verlof. Er gaat dan iemand van ons met de jongere mee naar buiten. Soms gaan er zelfs twee mensen mee. Dat doen we als we zien een jongere nog moeite heeft om goede keuzes te maken. Na een paar keer begeleid verlof gaat een jongere tijdens dat verlof oefenen met korte momenten zonder begeleiding. Een jongere krijgt dan bijvoorbeeld een uur voor zichzelf en moet zich dan weer melden.
Als begeleid verlof en de korte momenten zonder begeleiding een langere tijd goed gaan, is het tijd om onbegeleid verlof aan te vragen. Daarbij mag een jongere zonder dat er iemand van ons meegaat naar buiten. Om te werken bijvoorbeeld, of om zijn familie op te zoeken.
De volgende stap is meerdaags onbegeleid verlof. Een jongere mag dan ook maximaal twee nachten per twee weken buiten Teylingereind slapen. Vooraf worden duidelijke afspraken gemaakt met de jongere en de mensen waar hij logeert regels af. Het is belangrijk dat iedereen zich daaraan houdt.
Als alle verloven goed zijn verlopen, kunnen we kijken of een jongere aan het Scholings- en Trainingsprogramma (STP) kan beginnen. Een jongere mag dan buiten Teylingereind gaan wonen. We maken goede afspraken met de jongere en met de jeugdreclassering. De jongere moet zich aan die afspraken houden. Als dat niet goed gaat, dan kan het dat hij (tijdelijk) weer even terug naar ons moet komen. STP duurt meestal maximaal een half jaar.
Wat is medisch of incidenteel verlof?
Soms is een jongere nog niet toe aan verlof, maar mag hij toch even naar buiten. Bijvoorbeeld als een jongere naar het ziekenhuis moet. Dat noemen we dan medisch verlof.
Incidenteel verlof kan aangevraagd worden voor heel bijzondere omstandigheden. Bijvoorbeeld als er iemand in de directe familie van de jongere heel ziek of overleden is.
Bij deze twee vormen van verlof gaan er altijd minimaal twee begeleiders van Teylingereind met de jongere mee.
